نکته مدیریتی شماره 10

ترک عادت‌های بد، ربطی به اراده قوی ندارد

  "عادت‌های خوب، عادت‌های بد"
✒️وندی وود
استاد روانشناسی دانشگاه کالیفرنیا

متفکران زیادی اعتقاد داشته‌اند که "انسان چیزی جز عادت‌هایش نیست."

"ارسطو" فکر می‌کرد عادت‌ها هستند که از ما انسانهای نیک یا بد می‌سازند، 
"سیسرو" عادت را طبیعت ثانی می‌نامید 
و قرن‌ها بعد، "ویلیام جیمز" سخنان ارسطو را تکرار کرد و نوشت: 
تمام زندگی ما تا آنجا که شکل معینی دارد، چیزی جز توده‌ای از عادت ها نیست؛ عادت‌های عملی، احساسی و فکری. آنها به شکل مقاومت‌ناپذیری ما را به سوی سرنوشت‌ هدایت می‌کنند.

اما اگر انسان توده‌ای از عادت ها باشد پس جای تصمیم‌گیری‌های آگاهانه و قدرت اراده کجاست؟ 
هرچه باشد ما در طول عمرمان تصمیم‌هایی سرنوشت‌ساز می‌گیریم که می‌دانیم زندگی‌مان را تغییر خواهند داد.
احتمالاً بهتر باشد که بگوییم؛
*زندگی ما ترکیبی از تصمیم‌ها و عادت‌هاست؛* یعنی کارهایی که آگاهانه انجام می‌دهیم و رفتارهایی که ناخودآگاه از ما سر می‌زند. 

در دانشکده روانشناسی دانشگاه کالیفرنیا، می‌خواستند بدانند سهم هر کدام از این دو چقدر است. 

بنابراین آزمایشی طراحی شد که در آن شرکت کنندگان طی دو روز تمام تجربیات خود را در لحظه ثبت می‌کردند. 

*نتایج این تحقیق نشان داد که ۴۳ درصد از کل رفتارهای ما برآمده از عادت‌ها است*

این سهم شاید کمتر از ۹۹ درصدی باشد که ویلیام جیمز از آن حرف می‌زد، اما همچنان بسیار تعیین‌کننده است. 
در واقع، مهمترین دلیلِ اینکه برخلاف وعده‌های کتاب‌های خودیاری، اراده ما بر همه چیز پیروز نمی‌شود، عادت‌هاست

*دروغ بزرگی که کتابها و مرشدهای خودیاری می‌گویند همین است: "تصمیم بگیر تا تغییر کنی!"

کافی است به سیگاری‌هایی که تصمیم گرفتند ترک کنند یا شب‌زنده‌دارانی که تصمیم گرفتند از این به بعد زود بخوابند، نگاه کنید تا متوجه شوید تصمیم‌ها چقدر زود فراموش می‌شوند.

"اگر می‌خواهیم تغییر کنیم، باید بر چیز دیگری متمرکز شویم."
نکته مهم این است که بدانیم عادت‌ها ساز و کار مخصوص خودشان را دارند و اراده قوی برای تغییرشان کافی نیست.
 
"عادت‌ها با سرنخ‌ها و پاداش‌ها برانگیخته می‌شوند، پس راهِ ترک عادت های بد، نه در اراده قوی، بلکه در ساخت دوباره محیط‌مان به شیوه‌ای است که سرنخ ها و پاداش‌های رفتار بد را کاهش دهد."

بنابراین قدم اول این است: 
"محرک‌ها را پیدا کنید." 

اگر سیگار می‌کشید ابتدا به دقت بررسی کنید که چه چیزهایی باعث می‌شود دلتان بخواهد یک نخ دیگر بکشید. 
زمان و مکان خاصی؟
همنشینی با آدم خاصی؟
وضعیت روحیِ ویژه‌ای؟ 

وقتی محرک‌ها را پیدا کردید، برای آنها روتین‌های رفتاری جدید تعریف کنید.
وقتی ناراحتید سیگار می‌کشید؟ 
سعی کنید هنگام ناراحتی یک فنجان قهوه برای خودتان دم کنید و بعد برای خودتان پاداش کوچکی در نظر بگیرید و فراموش نکنید: 
"اراده، عادت‌ها را تغییر نمی‌دهد."